Frakcjonowanie białka surowego w paszach metodą VDLUFA

Frakcjonowanie białka surowego jako podstawa do oceny zawartości białka surowego w ramach obliczania optymalnych dawek pokarmowych dla zwierząt gospodarskich

Frakcjonowanie białka surowego w analizie składu pasz

Pasze są jednym z najważniejszych czynników wpływających na koszty i wyniki hodowli zwierząt gospodarskich. Mają one decydujący wpływ na późniejszy skład i jakość produktów pochodzenia zwierzęcego (mięsa, mleka, jaj itp.) i w kontekście aktualnego wzrostu cen muszą być stosowane w maksymalnie wydajny sposób. Ponieważ różne zwierzęta gospodarskie przyjmują różne ilości pasz i przyswajają je w różny sposób, ukierunkowana analiza składu pasz jest niezbędnym elementem dostosowanej do potrzeb strategii żywienia. Standardowe procedury analizy składu pasz, takie jak analiza weendeńska, dzielą substancje organiczne zawarte w paszy na białko surowe, tłuszcz surowy, włókno surowe i bezazotowe związki wyciągowe. Ten podział składników jest jednak stosunkowo niedokładny i dostarcza tylko ograniczonych informacji na temat strawności i przyswajalności pasz. Dlatego współczesne metody idą o krok dalej, dzieląc różne parametry według przyswajalności, strawności i koncentracji energii, oraz umożliwiają określanie np. składu aminokwasowego, frakcji białkowych, frakcji włókna takich jak ADF czy NDF, spektrum kwasów tłuszczowych i innych parametrów próbek.

  • Analizowana substancja: pasze
  • Parametry próbki: frakcje białka surowego
  • Metoda(-y): frakcjonowanie chemiczne białka surowego jako podstawa do analizy zawartości białka surowego zgodnie z modelem CNCPS (oznaczania azotu metodą Kjeldahla lub Dumasa)
  • Norma(-y): VDLUFA 2023, księga metod III 4.13.2

Frakcjonowanie białka surowego jako przygotowawcza technika analityczna w ramach obliczania optymalnych dawek pokarmowych

W nowoczesnych gospodarstwach rolnych określanie dawek pokarmowych dla zwierząt opiera się obecnie na modelach obliczeniowych, które wykorzystują możliwie najbardziej szczegółowe informacje dotyczące np. składu aminokwasowego lub frakcji białka surowego. Jednym z przykładów jest opracowany w USA model Cornell Net Carbohydrate and Protein System (CNCPS), stanowiący stale rozwijającą się metodę obliczeniową w ramach optymalizacji dawek pokarmowych. Konieczność frakcjonowania białka surowego wynika z faktu, że zawartość białka surowego w próbce określa się poprzez oznaczanie zawartości azotu. Przykładowo zawartość białka w produktach mlecznych oblicza się poprzez przemnożenie zmierzonej zawartości tego pierwiastka przez mnożnik białkowy (6,38 dla produktów mlecznych). Pewna część zmierzonego azotu pochodzi jednak z białek, których zwierzę nie jest w stanie przyswoić albo których przyswajalność jest niska lub umiarkowana. Podczas oznaczania frakcji białka surowego dokonuje się zatem podziału białek na różne frakcje lub grupy, w zależności od ich rozpuszczalności i reakcji trawiennej. Zgodnie z nową metodą VDLUFA analizowane są następujące parametry:

 

 

ParametrSkrótUproszczony opis analizy
Białko suroweXPBezpośrednie oznaczanie białka
Białko surowe nierozpuszczalne w wolframianie soduWUXP
  1. Inkubacja przy pH 2 przez noc w roztworze wolframianu sodu
  2. Filtracja za pomocą odpowiedniej bibuły filtracyjnej lub woreczka filtracyjnego (np. FibreBags)
  3. Oznaczanie białka w pozostałościach z filtra
Białko surowe nierozpuszczalne w buforze boranowo-fosforanowymBUXP
  1. Inkubacja przez 3 godziny w temperaturze pokojowej w buforze boranowo-fosforanowym
  2. Filtracja za pomocą odpowiedniej bibuły filtracyjnej lub woreczka filtracyjnego (np. FibreBags)
  3. Oznaczanie białka w pozostałościach z filtra
Białko surowe nierozpuszczalne w obojętnym roztworze detergentuNDUXP
  1. Oznaczanie aNDF
  2. Filtracja za pomocą odpowiedniej bibuły filtracyjnej lub woreczka filtracyjnego (np. FibreBags)
  3. Oznaczanie białka w pozostałościach z filtra
Białko surowe nierozpuszczalne w kwaśnym roztworze detergentuADUXP
  1. Oznaczanie ADF
  2. Filtracja za pomocą odpowiedniej bibuły filtracyjnej lub woreczka filtracyjnego (np. FibreBags)
  3. Oznaczanie białka w pozostałościach z filtra

 

Na podstawie analizowanych parametrów można następnie wyznaczyć poniższe frakcje białka surowego:

Frakcja białka surowegoOpisDegradacja enzymatycznaObliczanie
Aazot niebiałkowy (NPN)nie dotyczyXP - WUXP
B1białko właściwe rozpuszczalne w buforzeszybkaWUXP - BUXP
B2białko właściwe nierozpuszczalne w buforze (rozpuszczalne w obojętnym roztworze detergentu)zmiennaBUXP - NDUXP
B3rozpuszczalne białko właściwe związane w ścianie komórkowejzmienna do wolnejNDUXP - ADUXP
Cnierozpuszczalne białko właściwe związane w ścianie komórkowejniestrawneADUXP

 

Informacje uzyskane dzięki frakcjonowaniu białka surowego umożliwiają odpowiednie dostosowanie żywienia zwierząt gospodarskich do potrzeb oraz optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów. Szczegółowe oznaczanie zawartości białka w paszach przynosi gospodarstwom rolnym szereg korzyści:

  • Efektywne wykorzystanie paszy i związane z tym oszczędności
  • Dbałość o zdrowie zwierząt poprzez unikanie niewłaściwego żywienia
  • Minimalizacja negatywnego wpływu na środowisko, np. dzięki redukcji wydalania amoniaku lub fosforanów