Frakcjonowanie białka surowego w analizie składu pasz
Pasze są jednym z najważniejszych czynników wpływających na koszty i wyniki hodowli zwierząt gospodarskich. Mają one decydujący wpływ na późniejszy skład i jakość produktów pochodzenia zwierzęcego (mięsa, mleka, jaj itp.) i w kontekście aktualnego wzrostu cen muszą być stosowane w maksymalnie wydajny sposób. Ponieważ różne zwierzęta gospodarskie przyjmują różne ilości pasz i przyswajają je w różny sposób, ukierunkowana analiza składu pasz jest niezbędnym elementem dostosowanej do potrzeb strategii żywienia. Standardowe procedury analizy składu pasz, takie jak analiza weendeńska, dzielą substancje organiczne zawarte w paszy na białko surowe, tłuszcz surowy, włókno surowe i bezazotowe związki wyciągowe. Ten podział składników jest jednak stosunkowo niedokładny i dostarcza tylko ograniczonych informacji na temat strawności i przyswajalności pasz. Dlatego współczesne metody idą o krok dalej, dzieląc różne parametry według przyswajalności, strawności i koncentracji energii, oraz umożliwiają określanie np. składu aminokwasowego, frakcji białkowych, frakcji włókna takich jak ADF czy NDF, spektrum kwasów tłuszczowych i innych parametrów próbek.
Frakcjonowanie białka surowego jako przygotowawcza technika analityczna w ramach obliczania optymalnych dawek pokarmowych
W nowoczesnych gospodarstwach rolnych określanie dawek pokarmowych dla zwierząt opiera się obecnie na modelach obliczeniowych, które wykorzystują możliwie najbardziej szczegółowe informacje dotyczące np. składu aminokwasowego lub frakcji białka surowego. Jednym z przykładów jest opracowany w USA model Cornell Net Carbohydrate and Protein System (CNCPS), stanowiący stale rozwijającą się metodę obliczeniową w ramach optymalizacji dawek pokarmowych. Konieczność frakcjonowania białka surowego wynika z faktu, że zawartość białka surowego w próbce określa się poprzez oznaczanie zawartości azotu. Przykładowo zawartość białka w produktach mlecznych oblicza się poprzez przemnożenie zmierzonej zawartości tego pierwiastka przez mnożnik białkowy (6,38 dla produktów mlecznych). Pewna część zmierzonego azotu pochodzi jednak z białek, których zwierzę nie jest w stanie przyswoić albo których przyswajalność jest niska lub umiarkowana. Podczas oznaczania frakcji białka surowego dokonuje się zatem podziału białek na różne frakcje lub grupy, w zależności od ich rozpuszczalności i reakcji trawiennej. Zgodnie z nową metodą VDLUFA analizowane są następujące parametry:
Parametr | Skrót | Uproszczony opis analizy |
Białko surowe | XP | Bezpośrednie oznaczanie białka |
Białko surowe nierozpuszczalne w wolframianie sodu | WUXP |
|
Białko surowe nierozpuszczalne w buforze boranowo-fosforanowym | BUXP |
|
Białko surowe nierozpuszczalne w obojętnym roztworze detergentu | NDUXP |
|
Białko surowe nierozpuszczalne w kwaśnym roztworze detergentu | ADUXP |
|
Frakcja białka surowego | Opis | Degradacja enzymatyczna | Obliczanie |
A | azot niebiałkowy (NPN) | nie dotyczy | XP - WUXP |
B1 | białko właściwe rozpuszczalne w buforze | szybka | WUXP - BUXP |
B2 | białko właściwe nierozpuszczalne w buforze (rozpuszczalne w obojętnym roztworze detergentu) | zmienna | BUXP - NDUXP |
B3 | rozpuszczalne białko właściwe związane w ścianie komórkowej | zmienna do wolnej | NDUXP - ADUXP |
C | nierozpuszczalne białko właściwe związane w ścianie komórkowej | niestrawne | ADUXP |
Informacje uzyskane dzięki frakcjonowaniu białka surowego umożliwiają odpowiednie dostosowanie żywienia zwierząt gospodarskich do potrzeb oraz optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów. Szczegółowe oznaczanie zawartości białka w paszach przynosi gospodarstwom rolnym szereg korzyści:
- Efektywne wykorzystanie paszy i związane z tym oszczędności
- Dbałość o zdrowie zwierząt poprzez unikanie niewłaściwego żywienia
- Minimalizacja negatywnego wpływu na środowisko, np. dzięki redukcji wydalania amoniaku lub fosforanów